Kapitał ludzki, edukacja, egzaminy, trud… słowem: szkoła! część 2

Obiecaliśmy kontynuować opowieść o szkole. Dziś więc garść informacji o współczesnym systemie edukacji. Dla małego kraju, który nie ma bogactw naturalnych i dostępu do morza, kapitał ludzki jest bogactwem narodowym. Dzieci w Rwandzie marzą o tym, żeby pójść do szkoły. Choć rząd rwandyjski zapewnia bezpłatną edukację na poziomie podstawowym, to najbiedniejsze rodziny nadal nie mogą sobie pozwolić na zakup ubrania szkolnego (uczniowie noszą mundurki), czy wyprawki i z powodu biedy wstydzą się wysyłać dzieci do szkół.

Wiele z nich idzie do szkoły tylko z pojemnikiem na wodę, książki są dla nich niedostępne, nie mówiąc o materiałach do pisania i zeszytach. Uczniowie spędzają w szkole od 7 do 8 godzin dziennie, często z pustym żołądkiem.

 W Rwandzie funkcjonuje 9-3-4 letni system edukacji

• Szkoła Podstawowa - 9 lat
• Senior Secondary School (szkoła średnia)-3 lata
• University Licencjat (szkoła wyższa) - 4 lata

Nauka rozpoczyna się i trwa przez pierwsze trzy lata w miejscowym języku Kinyarwanda, a następnie już po angielsku. Wprowadzony system działa od 2009 roku. W Rwandzie wiele dzieci idzie do pierwszej klasy, gdy ma 12-13 lat. Istnieje od 6 roku życia obowiązek szkolny, ale z powodu biedy nie jest realizowany. Piętnastolatek to osoba w pełni aktywna na rynku pracy. Granica wieku dziecięcego jest znacznie niższa niż w Polsce. Tylko 20% dzieci kończy szkołę podstawową, bo muszą pomagać na polu.

Aby uzyskać obraz systemu edukacji w Rwandzie, porównajmy statystyki rwandyjskie z polskimi, mając na uwadze to, że liczba ludności Rwandy jest czterokrotnie niższa niż Polski. Poniższe zestawienie porównuje sytuację w szkołach podstawowych.

  

                                            Rwanda                                  Polska
Liczba uczniów                       2.190.000                               2.219.000

W wieku szkolnym                          1613                               2.219.000

Liczba nauczycieli                       30.018                                  178.400

Uczniowie/1 nauczyciela                    71                                       12,3

Liczba szkół (publicznych

I prywatnych)                              2432                                     13.191

Uczniowie/1 szkołę                          900                                        197

– „Rwandyjczyków trzeba przekonać, że przyszłość ich kraju to przyszłość ich dzieci – mówi o. Bogusław Gil, marianin pracujący w Rwandzie. Nie jest to łatwe, ponieważ koncentrują się na chwili obecnej i nie są w stanie myśleć o przyszłości. Przeszkodą w edukacji jest bieda. W Rwandzie wszystkie szkoły średnie są płatne, nawet państwowe. Rodziców nie stać na czesne. Wiele dzieci i młodzieży może myśleć o edukacji tylko dzięki pomocy misjonarzy”.

Jak wygląda edukacja w szkole podstawowej pisaliśmy już na naszym blogu. Przypomnijmy tylko, że dzieci zdają po każdym trymestrze, egzaminy ze wszystkich przedmiotów. Podobnie jest na wyższych stopniach szkolnictwa rwandyjskiego.

Egzaminy państwowe uczniowie zdają po szóstej i dziewiątej klasie. W nowym systemie uczniowie szkół podstawowych nie mają możliwości samodzielnego wyboru szkoły średniej. Do nowych placówek przydzielani są przez władze dystryktu (powiatu). Dyrektorzy szkół średnich mają możliwość wyboru najlepszych uczniów. Jednym z minusów takiej sytuacji jest fakt, że młodzież uczy się w szkołach z internatem, które znajdują się często w innej części kraju. Mniej niż 13.000 uczniów może być przyjętych do 734 szkół ponadpodstawowych. Realia tych szkół pozostawiają wiele do życzenia. W klasach uczy się około 60 uczniów, natomiast sypialnie internatowe muszą pomieścić pomiędzy 200 a 400 osób. Zdarza się, że w dzisiejszych czasach na jednym łóżku w internacie muszą spać dwie osoby. Obecne władze dążą jednak do polepszenia warunków socjalnych. W dystryktach powstają tzw. szkoły wzorcowe, które spełniają wszelkie standardy.

W szkołach publicznych, wszyscy uczniowie składają egzaminy w językach kinyarwanda i angielskim. Obejmują one nauki zintegrowane, matematykę i naukę o społeczeństwie. Każdy uczeń studiuje także sześć lub siedem przedmiotów, wybranych z dziewięciu grup: przedmioty ścisłe, nauki humanistyczne (nauki społeczne i humanistyczne), zawodowe (sztuki plastyczne czy ekonomia domu), techniczne, biznesowe, czy rolnictwo. Każdy z tych przedmiotów, w poszczególnym semestrze ma procentową skalę, w której uczeń musi się zmieścić by zyskać klasyfikacje do następnego trymestru (minimum 50%). Pod ocenę bierze się również pracę ucznia w ciągu nauki i oczywiście egzamin trymestralny.

Pod koniec średniej szkoły (dwunasta klasa) wszyscy uczniowie zdają ostatni, krajowy egzamin z każdego z siedmiu przedmiotów. Egzaminy (nasze matury) odbywają się w całym kraju w listopadzie, a wyniki pojawiają się dopiero w marcu! Tutejsza matura nie należy do łatwych. 30% nie zdaje przynajmniej z jednego przedmiotu, a tylko 3% uzyskuje najwyższe noty. Jako ciekawostkę można odnotować fakt, że największe kłopoty uczniowie mają z zaliczeniem rodzimego języka kinyarwanda :) Świadectwo dojrzałości zawiera stopień procentowy dla każdego przedmiotu.

Pójdźmy wyżej. Minimalny standard uniwersytecki dla wstępu do pomaturalnej edukacji jest „C-” we wszystkich przedmiotach. Tylko najlepsi uczniowie mają szansę na zdobycie bursy studenckiej. Pozostali muszą opłacać studia sami, co w bardzo wielu przypadkach jest niemożliwe. O kierunku studiów decydują władze uniwersyteckie. Znany jest nam przykład, gdy osoba z bardzo wysoką średnią starała się dostać na medycynę, a przydzielono ją na weterynarię ( i tak dobrze trafiła:). Inna osoba aplikując na medycynę otrzymała przydział na studia rolnicze...
Blisko 50.000 studentów, ubiega się o dyplomy i stopnie naukowe w 9 politechnikach i 6 uczelniach. Wymieniamy tylko jednostki państwowe są także prywatne, w sumie jest ich ok. 20:

• Narodowy Uniwersytet Rwandy w Butare
• Szkoła Finansów i Bankowości, SFB w Kigali
• Instytut Nauki I Technologii, KIST w Kigali
• Instytut Edukacji, KIE w Kigali
• Wyższy Instytut, KHI w Kigali
• Wyższy Instytut Rolnictwa i zwierząt gospodarskich, ISAE w Ruhengeri

            Najważniejszym z nich jest National University of Rwanda położony w Butare, ok. 30 km od naszej Szkoły. Został założony przez Dominikanów w 1963 roku, ma 10 wydziałów, m.in. medycyny, rolnictwa, sztuki, mediów i nauk społecznych, nauk stosowanych, prawa, ekonomii i zarządzania, zdrowia publicznego.

Jeśli chodzi o perspektywę edukacyjną naszych uczniów, to jak wiecie, budujemy nową szkołę, która z jednej strony będzie mogła przyjąć więcej dzieci (160), z drugiej natomiast powstaną tam warsztaty edukacji zawodowej, które stworzą perspektywę zdobycia kwalifikacji zawodowych właśnie. Planujemy otworzyć warsztat dziewiarski, garncarski, stolarnię oraz wyplatania koszy. Da to absolwentom podstawówki, którzy poprzestaną na tym poziomie edukacji, zrobić konkretne kroki ku usamodzielnieniu się.

 

Jak widzicie, mury pną się do góry!

  

To, co jest (po prawej) i co się staje (po lewej)!